Hatha Yoga is een klassieke vorm van yoga die al duizenden jaren wordt beoefend. Het doel van Hatha Yoga is om het lichaam en de geest te zuiveren en te versterken, en om een staat van harmonie en eenheid te bereiken. Hatha Yoga bestaat uit drie hoofdonderdelen: lichaamshoudingen (asana's), adembeheersing (pranayama) en meditatie (dhyana)/concentratie (dharana).
Lichaamshoudingen (asana's) zijn oefeningen die het lichaam soepel, sterk en gezond maken. Ze stimuleren de bloedsomloop, de spijsvertering, het zenuwstelsel en de klieren. Ze helpen ook om spanningen en blokkades op te heffen en om de energie vrij te laten stromen. Er zijn veel verschillende asana's die elk een specifiek effect hebben op het lichaam en de geest.
Adembeheersing (pranayama) is de kunst van het reguleren van de ademhaling. Prana betekent levensenergie en yama betekent beheersing. Door de ademhaling te beheersen, kunnen we de prana in ons lichaam beïnvloeden en zo onze gezondheid, vitaliteit en gemoedstoestand verbeteren. Pranayama leert ons om bewust en diep te ademen, om de adem vast te houden en om de adem te verdelen over verschillende delen van het lichaam.
Meditatie (dhyana) is de staat van innerlijke stilte en aandacht waarin we ons bewust worden van onze ware aard. Meditatie helpt ons om onze gedachten tot rust te brengen, onze emoties te kalmeren en onze intuïtie te ontwikkelen. Meditatie kan op verschillende manieren worden beoefend, bijvoorbeeld door ons te concentreren op een object, een geluid, een mantra of onze ademhaling.
Concentratie (dharana) is het vermogen om onze aandacht te richten op één punt zonder afgeleid te worden. Concentratie is een voorbereiding op meditatie, want zonder concentratie kunnen we niet mediteren. Concentratie verbetert ook ons geheugen, ons leervermogen en onze creativiteit.
Hatha Yoga wordt ook wel de ademyoga genoemd, omdat alle bewegingen worden uitgevoerd op het ritme van de adem. De adem is de brug tussen het lichaam en de geest, en door de adem te volgen kunnen we beide in harmonie brengen. Hatha Yoga brengt ook balans tussen de twee tegengestelde krachten in ons: de zon (mannelijke energie) en de maan (vrouwelijke energie). Ha betekent zon en Tha betekent maan. Door deze twee energieën samen te brengen, bereiken we een staat van evenwicht en heelheid.
De asana's worden in de Hatha Yoga over het algemeen statisch uitgevoerd. Dat wil zeggen dat ze voor een bepaalde tijd worden aangehouden, meestal tussen 10 seconden en 5 minuten. De meeste asana's worden opgebouwd, vastgehouden en afgebouwd op een ademritme. Dit betekent dat we inademen bij het aannemen van de houding, uitademen bij het vasthouden van de houding en weer inademen bij het loslaten van de houding. Er zullen ook soms dynamische asana's uitgevoerd worden. Dit zijn asana's die in een vloeiende beweging worden gedaan, zoals de zonnegroet (surya namaskar). De zonnegroet is een dynamische serie van 12 asana's die achter elkaar worden uitgevoerd op een ademritme. De zonnegroet is een complete oefening die het hele lichaam activeert en verwarmt.